အေအေပီပီ၏မေလ၂၀၂ဝ အတွက်လစဉ်အစီရင်ခံစာနှင့် လက်ကျန်နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများစာရင်းထုတ်ပြန်ချက်

တဈလအတှငျးသုံးသပျခကြျ

မလေအတှငျး စုစုပေါငျး (၂၄) ဦး အမှုဖှငျ့၊ တရားစှဲဆိုခွငျးခံခဲ့ရသညျ။ ထို (၂၄) ဦးအနကျမှ ရခိုငျပွညျနယျ၊ မောငျတော၊ တောငျကုတျ၊ မငျးပွား၊ မွောကျဦး နှငျ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျမြားမှ ဒသေခံ (၁၇) ဦးသညျ အကွမျးဖကျမှုတိုကျဖကြျရေးဥပဒေ ပုဒျမ ၅၂(က)၊(ခ)/၅၀(က)/၅၀(ဈ)၊ တကျကွှလှုပျရှားသူ (၂) ဦးနှငျ့ ရှေ့နေ (၁) ဦးသညျ ရာဇသတျကွီးပုဒျမ ၅၀၅(ခ) နှငျ့ ဆကျသှယျရေး ဥပဒေ ပုဒျမ ၆၆(ဃ)၊ အလုပျသမားအရေးလှုပျရှားသူ (၄) ဦးသညျ ရာဇသတျကွီးပုဒျမ ၃၄၁၊ ၃၅၃၊ ၄၂ရတို့ဖွငျ့ အမှုဖှငျ့ တရားစှဲဆိုခွငျးကို ခံခဲ့ရသညျ။

မလေအတှငျး စုစုပေါငျး (၈၅) ဦး ဖမျးဆီးခွငျး ခံခဲ့ရသညျ။ ထို ၈၅ ဦးအနကျမှ မောငျးတော၊ တောငျကုတျနှငျ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျမြားမှ ဒသေခံ (၁၃) ဦးသညျ အကွမျးဖကျမှုတိုကျဖကြျရေးဥပဒေ ၅၂(က)၊(ခ)/၅၀(က)/၅၀(ဈ)၊  တကျကွှလှုပျရှားသူ (၁) ဦးသညျ ဆကျသှယျရေးဥပဒေ ၆၆(ဃ)နှငျ့  ရှေ့နေ (၁) ဦးသညျ ရာဇသတျကွီးပုဒျမ ၅၀၅(ခ)၊ ဆကျသှယျရေးဥပဒေ ပုဒျမ ၆၆(ဃ) တို့ဖွငျ့ ဖမျးဆီးခွငျးခံခဲ့ရကာ  ရခိုငျပွညျနယျ၊ ရသေ့တောငျ၊ တောငျကုတျ၊ အမျး၊ ပုဏ်ဏားကြှနျး၊ မွောကျဦးနှငျ့ ကြောကျဖွူမွို့နယျတို့မှ အရပျသား (၆၅) ဦးနှငျ့ ရှမျးပွညျနယျ၊ မူဆယျမွို့နယျမှ အရပျသား (၅) ဦးတို့သညျလညျး အသီးသီး ဖမျးဆီးခွငျးခံခဲ့ရသညျ။

မလေအတှငျး စုစုပေါငျး (၁၀) ဦး ပွဈဒဏျ ခမြှတျခွငျးခံခဲ့ရသညျ။ ထို (၁၀) ဦးအနကျမှ အရပျသား (၁) ဦးသညျ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှငျ့နှငျ့ ငွိမျးခမြျးစှာ စီတနျးလှညျ့လညျခှငျ့ ဥပဒေ ပုဒျမ ၁၉၊ တကျကွှလှုပျရှားသူ (၁) ဦး သညျ ဆကျသှယျရေးဥပဒေ ပုဒျမ ၆၆(ဃ) ဖွငျ့ ထောငျဒဏျ အသီးသီး ခမြှတျခွငျးခံခဲ့ရပွီး ရခိုငျပွညျနယျ၊ ရသေ့တောငျမွို့နယျမှ အရပျသား (၈)ဦးကို စှဲဆိုထား သော စှဲခကြျမြားကို သကျဆိုငျရာ တရားရုံးအသီးသီးမှ ရုပျသိမျးပေးခဲ့သညျ။

မလေအတှငျး စုစုပေါငျး (၇၄) ဦး လှတျမွောကျခဲ့သညျ။ နိုငျငံရေးအကဉြျးသား လေးဦးဖွဈသော ကိုနမြေိုးဇငျ၊ ကိုသိနျးအောငျမွတျ၊ ကိုဘိုစံနှငျ့ ကိုဝငျးဗိုလျ နှငျ့ အကဉြျးထောငျတှငျးမှ တရားရငျဆိုငျနကွေရသူ နှဈဦးဖွဈသညျ့ ဦးပွုံးခြိုနှငျ့ ဦးသနျးနိုငျတို့သညျ ကနြျးမာရေး ကောငျးမှနျခွငျးမရှိကွောငျး သိရှိရသညျ။ 

ထို့ပွငျ မလေအတှငျး ရက်ခိုငျ့တပျတောျ(AA)မှ အရပျသား (၁၀) ဦးကို ဖမျးဆီးခဲ့ပွီး ထိုအရပျသား ၁ဝ ဦးအပါအဝငျ(၁၃) ဦးကို ပွနျလညျ လှတျပေးခဲ့သညျ။  

လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောဆိုခှငျ့

မွနျမာနိုငျငံတှငျး လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောဆိုခှငျ့အခွအေနသေညျ ဆကျလကျ ဆိုးရှားဆဲဖွဈပွီး ထိုအခှငျ့အရေးကို ကငြ့ျသုံးလကြျရှိသော မညျသူမဆိုသညျ ဖိနှိပျမှုမြားကို ရငျဆိုငျနကွေရဆဲဖွဈသညျ။ မလေအတှငျးတှငျ လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျ ပွောဆိုခှငျ့ကို ကငြ့ျသုံးခဲ့ခွငျးအတှကျ မန်တလေးတိုငျးဒသေကွီး၊ ပုသိမျကွီးမွို့နယျ၊ အောငျသပွကြေေးရှာမှ ဦးရှအေုနျးသညျ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှငျ့နှငျ့ ငွိမျးခမြျးစှာ စီတနျးလှညျ့လညျခှငျ့ဥပဒေ ပုဒျမ ၁၉ ဖွငျ့ အလုပျနှငျ့ ထောငျဒဏျ သုံးလကခြံစရေနျ ပွဈဒဏျခမြှတျခွငျးခံခဲ့ရသညျ့ပွငျ ပဲခူးမွို့ခံ တကျကွှလှုပျရှားသူ နှဈဦးဖွဈသော ကိုနိုငျနိုငျအောငျ နှငျ့ ကိုလငျးနိုငျ၊ ပွညျသူ့ပါတီမှ ရှေ့နေ ကိုကြောျနိုငျဝငျး(ခ) စောကြောျနိုငျဝငျးတို့သုံးဦးသညျ ရာဇသတျကွီးပုဒျမ ၅၀၅(ခ)၊ ဆကျသှယျရေးဥပဒေ ပုဒျမ  ၆၆ (ဃ)တို့ဖွငျ့ အမှုဖှငျ့ခွငျးခံခဲ့ရသညျ။ ထို့ပွငျ ရာဇသတျကွီးပုဒျမ ၅၀၅(က) ဖွငျ့ ဧရာဝတီတိုငျး ဒသေကွီး၊ မအူပငျမွို့နယျ၌ တရားစှဲဆိုခွငျးခံထားရသော ဒေါငျးတို့မြိုးဆကျ သံခပြျအဖှဲ့ဝငျ ကိုဇယြောလှငျ၊ ကိုပိုငျရဲသူ နှငျ့ ကိုပိုငျဖွိုးမငျး (ခ) ဒီရတေို့ကို တဈနှဈကြောျကွာ တရားစှဲဆိုပွီးနောကျ ပထမအကွိမျ ရုံးထုတျစဈဆေးခဲ့သညျ။ 

လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောကွားခှငျ့သညျ လူသားဖှံ့ဖွိုးမှု၊ ဂုဏျသိက်ခာ တဈကိုယျရဆေန်ဒပွညျ့ဝမှုနှငျ့ အမှနျတရား ရှာဖှေ ဖောျထုတျမှုမြားအားလုံးအတှကျ အခွခေံဖွဈပွီး ဒီမိုကရစေီနှငျ့ အုပျခြုပျမှုစနဈကောငျးမြား ဖွဈလာစရေနျ တငျကူး လိုအပျခကြျ ဖွဈသညျ။ ထို့ကွောငျ့ ဒီမိုစီကဩော အခွခေံအခှငျ့အရေးတဈခုဖွဈသညျ့ လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျ ပွောဆိုခှငျ့မြား ဆိတျသုဉျးမှု မရှိစရေနျအတှကျ မွှငျ့တငျကာကှယျပေးရနျမှာ အစိုးရတိုငျးတှငျ တာဝနျရှိသညျ။ လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျ ပွောဆိုခှငျ့ကို ဟနျ့တားနသေမြှ ကာလပတျလုံး ဒီမိုကရစေီအရေး၊ အသှငျကူးပွောငျးရေးတို့မှ နောကျကွောငျးပွနျဆုတျစေ မညျ ဖွဈသညျ။ သို့ဖွဈ၍ အစိုးရမှ ထိခိုကျလှယျသော အနအေထားတှငျရှိနသေညျ့ ထိုအခှငျ့အရေးကို ကာကှယျ မွှငျ့တငျ၍ နိုငျငံသားမြား၏ အခွခေံလှတျလပျခှငျ့ကို ဖောျဆောငျမှု ပွုပေးပါရနျ တိုကျတှနျးအပျပါသညျ။ 

အာဏာရှိသူမြားမှ ကြူးလှနျသော လူ့အခှငျ့အရေးခြိုးဖောကျမှုမြား

မညျသညျ့အာဏာပိုငျအဖှဲ့အစညျးမဆို ဥပဒကေို ခြိုးဖောကျ၍ လုပျပိုငျခှငျ့ကို အသုံးခကြာ အရပျသားမြားအပေါျ ဖိနှိပျခွငျး သညျ လကျခံနိုငျဖှယျမရှိသော အခွငျးအရာတဈရပျဖွဈသညျ။ ထို့ကွောငျ့ ကြူးလှနျသူမြားကို ထိရောကျစှာ အရေးယူရမညျ ဖွဈသညျ။ မလေအတှငျးတှငျ ဧရာဝတီတိုငျး၊ မွောငျးမွမွို့နယျ၊ ပွငျရှာကနြျးမာရေးစဈဆေးရေးဂိတျတှငျ ကူညီစဈဆေးပေးနေ သော ကိုတငျအောငျမိုးကို ပွငျရှာရဲကငျးမှူး ဒုရဲအုပျမွတျကိုမှ ဓာတျမီးဖွငျ့ ရိုကျနှကျခွငျး၊ လကျသီးနှငျ့ထိုးခွငျးမြား ပွုလုပျခဲ့သညျ။ ထိုရိုကျနှကျခဲ့မှုနှငျ့ပတျသကျပွီး စုံခုံဖှဲ့ စဈဆေးလကြျရှိကွောငျး သိရှိရသညျ။ ထိုကဲ့သို့ အရေးယူဆောငျရှကျ ခွငျးကို နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောငျ့ရှောကျရေးအသငျး(AAPP)မှ ကွိုဆိုပါသညျ။ မညျသညျ့ အာဏာပိုငျ အဖှဲ့အစညျးမဆို လူ့ဂုဏျသိက်ခာနှငျ့ လူ့အခှငျ့အရေးကို လေးစား လိုကျနာရမညျဖွဈသညျ။ ထို့ကွောငျ့ နောငျတှငျ  အလားတူသော ခြိုးဖောကျမှုမြား ထပျမံဖွဈပှားမှုမရှိစရေနျ ကွပျမတျစှာ ကိုငျတှယျဆောငျရှကျရနျလညျး တိုကျတှနျး အပျပါ သညျ။ 

သတငျးမီဒီယာလှတျလပျခှငျ့

မလေ ၃ ရကျနေ့သညျ ကမ်ဘာ့စာနယျဇငျးလှတျလပျခှငျ့နေ့ဖွဈသညျ။ သို့သောျလညျး မွနျမာနိုငျငံအတှငျးရှိ သတငျးသမားမြား သညျ ဆကျလကျ၍ ဟနျ့တားမှုမြား၊ ဖိနှိပျမှုမြားကို ရငျဆိုငျနကွေရဆဲဖွဈသညျ။ အထူးသဖွငျ့ တပျမတောျနှငျ့ တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့မြားကွားဖွဈပှားလကြျရှိသော ပဋိပက်ခမြားနှငျ့ပတျသကျသော သတငျးမြားကို ရေးသားဖောျပွရာတှငျ ဖွဈ သညျ။ တပျမတောျနှငျ့ ရက်ခိုငျ့တပျတောျ(AA)တို့ တိုကျပှဲဖွဈပှားနသေညျ့ ရခိုငျပွညျနယျတှငျ ဒသေအခွစေိုကျ သတငျး မီဒီယာမြားမှ သတငျးထောကျမြားအပါအဝငျ ပွညျတှငျး၊ ပွညျပမီဒီယာတို့တှငျ လုပျကိုငျနကွေသော သတငျးထောကျမြားပါ သတငျးရယူရေးတှငျ အခကျအခဲရှိလာနသေညျ။ အထူးသဖွငျ့ တိုကျပှဲဧရိယာဖွဈသညျ့ ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှ သတငျး မြားရေးသားသညျ့အခါတှငျ အစိုးရ အဖှဲ့အပါအဝငျ ဌာနဆိုငျရာမြားမှ ဖွကွေားမှုမရှိသညျ့အတှကျကွောငျ့ ဒသေအခွစေိုကျ သတငျးမီဒီယာ မြားသညျ သတငျးရယူရေးအပိုငျးတှငျ ပိုမို အခကျအခဲရှိနကွေသညျ။

လူမှုကှနျရကျစာမကြျနှာတှငျ ပွညျသူမြား    အထိတျတလနျ့ဖွဈစရေနျ သတငျးအမှားတငျသညျဟုဆိုကာ မလေအတှငျးတှငျ ကရငျပွညျနယျအခွစေိုကျ ဒဲ့ပွောသတငျး၊ ဒဲ့ပွောအှနျလိုငျးမီဒီယာနှငျ့သတငျးစာမကြျနှာ တာဝနျခံ ဦးဇောျရဲထကျ (ခ) ဦးဇောျမငျးဦးသညျ ရာဇသတျကွီး ပုဒျမ ၅၀၅ (ခ) ဖွငျ့   ထောငျဒဏျ နှဈ နှဈ ခမြှတျခွငျးခံခဲ့ရသညျ။ ဦးဇောျရဲထကျမှ ၎င်းငျးတာဝနျယူထားသညျ့ “ဒဲ့ပွော” လူမှုကှနျယကျစာမကြျနှာတှငျ သတငျးရေးသား ထုတျလှငျ့ခဲ့ခွငျးဖွဈပွီး အဆိုပါသတငျး မှားယှငျးကွောငျး ယငျးနေ့ ည ၈ နာရီ ၄၈ မိနဈအခြိနျတှငျ စာဖတျသူမြားအား ပွနျလညျတောငျးပနျကွောငျး ရေးသားဖောျပွလှငျ့တငျခဲ့သညျ။

သတငျးမီဒီယာသမားမြားကို သတငျးမီဒီယာ ဥပဒဖွေငျ့ တရားစှဲဆိုခွငျးမရှိဘဲ ထောငျဒဏျ နှဈရှညျ ခမြှတျနိုငျသော ဖိနှိပျထားသော ဥပဒဖွေငျ့ တရားစှဲဆို၊ ပွဈဒဏျခမြှတျခွငျးသညျ ဖွဈသငျ့ခွငျးမရှိပါ။ ထိုအခွငျးအရာသညျ သတငျးမီဒီယာကဏ်ဍကို ထိခိုကျမှုဖွဈစပေါသညျ။ လှတျလပျသော ဒီမိုကရစေီ၌ လှတျလပျသော သတငျးမီဒီယာရှိရမညျဖွဈသညျ။ ထို့ကွောငျ့ အစိုးရမှ လှတျလပျ၍ အမှီအခိုကငျးသော သတငျးမီဒီယာကဏ်ဍကို ဖောျဆောငျမှုပွုပေးပွီး သတငျးမီဒီယာ သမားမြားအတှကျ တရားမြှတမှုကို ဖောျဆောငျမှုပွုပေးပါရနျ တိုကျတှနျး အပျပါသညျ။ 

အကဉြျးထောငျတှငျးအခွအေနမြေား

အကဉြျးထောငျတှငျးအခွအေနမြေားတှငျ အကဉြျးထောငျတှငျး၌ အကဉြျးသားဦးရေ ပွညျ့သိပျနခွေငျးအပါအဝငျ ထိခိုကျ လှယျသော အခွအေနမြေားအောကျတှငျ ဆကျလကျရှိနဆေဲဖွဈသညျ။ မလေအတှငျးတှငျ ပဲခူးအကဉြျးထောငျ၌ အကဉြျးသား ၁ဝ ဦးအဖှဲ့နှငျ့ အကဉြျးသား လေးဦး အဖှဲ့တို့ ခိုကျရနျဖွဈပှားခဲ့ကွပွီး သံခြှနျမြားဖွငျ့ ထိုးနှကျခွငျးခံရ၍ အကဉြျးသား နှဈဦး ဒဏျရာရရှိခဲ့သညျ။ ၎င်းငျးဖွဈစဉျတှငျ အဓိကတာဝနျရှိသူမှာ  အကဉြျးထောငျဝနျထမျးမြားသာ ဖွဈကွောငျး ပဲခူးတိုငျးဒသေကွီး လှတျတောျ မဲဆန်ဒနယျအမှတျ (၁) တိုငျးဒသေကွီး လှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးညှနျ့ရှမှေ ပွောကွားခဲ့သညျ။ အကဉြျးသားမြား၌ အန်တရာယျဖွဈစသေော ပစ်စညျးကိရိယာမြား လကျဝယျရှိနခွေငျး၊ အုပျစုဖှဲ့၍ ခိုကျရနျဖွဈပှားခွငျးမြားသညျ အကဉြျးထောငျ တှငျး အခွအေနမြေားအား ထုတျဖောျပွသလကြျရှိပွီး အကဉြျးထောငျတှငျး စီမံခနျ့ခှဲမှု၌ လြော့လြဲ အားနညျးမှုမြားရှိနသေညျကို ထငျရှားစှာပွသလကြျရှိသညျ။ ထို့ပွငျ အကဉြျးသားမြား၏ လုံခွုံရေးသညျလညျး စိုးရိမျဖှယျရာဖွဈပွီး လာဘျပေးလာဘျယူမှု မြား ရှိ၊မရှိ ဆိုသညျမှာလညျး သံသယဖွဈဖှယျဖွဈသညျ။ ထို့ကွောငျ့ အကဉြျးထောငျတှငျး အခွအေနမြေားကို အမွနျဆုံး စဈဆေး၍ အရေးယူဆောငျရှကျမှုမြားပွုလုပျပွီး ထပျမံဖွဈပှားမှုမြား မရှိစရေနျလညျး ဆောငျရှကျမှုမြား ပွုလုပျပေးပါရနျ တိုကျတှနျးအပျပါ သညျ။

တိုငျးရငျးသားဒသေမြားတှငျ ဖွဈပှားလြှကျရှိသော ပဋိပက်ခမြား၏ အကြိုးဆကျမြား

မလေအတှငျးတှငျ တပျမတောျနှငျ့ ရက်ခိုငျ့တပျတောျ (AA) တို့ကွား ဖွဈပှားလကြျရှိသော လကျနကျကိုငျတိုကျပှဲမြားသညျ လြော့ကဩှားခွငျးမရှိဘဲ  ဆကျလကျ ပွငျးထနျဆဲဖွဈပွီး လူ့အခှငျ့အရေးခြိုးဖောကျမှုမြားသညျလညျး ဆိုးရှားစှာ ဆကျလကျ ဖွဈပှားဆဲဖွဈသညျ။ မလေတဈလအတှငျး ရခိုငျပွညျနယျ တဈပွညျနယျတညျးအတှငျး၌ပငျ ဒသေခံ (၇၆) ဦး ဖမျးဆီး၊ ထိနျးသိမျးခွငျးကို ခံခဲ့ရသညျ။ ထိုဒသေခံ (၇၆) ဦးအနကျမှ (၅၇) ဦးကို ပွနျလညျ လှတျပေးခဲ့သောျလညျး (၁၉) ဦးကို ဆကျလကျ ဖမျးဆီး၊ထိနျးသိမျးထား ဆဲဖွဈသညျ။ ထို့ပွငျ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှုမြား ဆကျလကျရှိနဆေဲသညျလညျး အလှနျအမငျး စိုးရိမျဖှယျရာ အခွအေနေ တဈရပျဖွဈသညျ။  စဈရယောဉျပေါျတှငျ တပျမတောျသားမြားမှ ရခိုငျပွညျနယျ၊ ပုဏ်ဏားကြှနျး မွို့နယျမှ အရပျသား ငါးဦးကို ထိုးကွိတျ၊ ကနျကြောကျ၍ နှိပျစကျမေးမွနျးထားသညျ့ ရုပျသံဖိုငျသညျ မှနျကနျပွီး နှိပျစကျ စဈဆေးခဲ့သညျ့ လုံခွုံရေး တပျဖှဲ့ဝငျမြားကို စဈစညျးကမျးဥပဒအေရ အရေးယူ ဆောငျရှကျသှားမညျဟု တပျမတောျမှ ထုတျပွနျ ခဲ့သညျ။ 

လကျနကျကိုငျတိုကျပှဲမြား ဖွဈပှားရာ ဒသေမြားအတှငျး လူသားခငြျးစာနာထောကျထားမှုကို ဆနျ့ကငြျသော ညှဉျးပနျးနှိပျစကျ ခွငျးမြားသညျ စဈရာဇဝတျမှုဖွဈသညျ။ ကမ်ဘာ့ကုလသမဂ်ဂ၏ ဥပဒကေို ကွပျမတျထိနျးသိမျးသူမြား စောငျ့ထိနျးရမညျ့ ကငြ့ျဝတျ မြား အပိုဒျ (၂) နှငျ့ (၅)၊ မညျသညျ့ပုံစံဖွငျ့မဆို ထိနျးသိမျးထားမှု သို့မဟုတျ အကဉြျးကနြမှေုမြားအောကျတှငျ ရှိနသေူမြားကို ကာကှယျရနျအတှကျ ဥပဒသေမြား အပိုဒျ (၆) တို့တှငျ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျမှုမှ ကာကှယျမှုပေးထားသညျ။ သို့သောျလညျး မွနျမာနိုငျငံတှငျး နှဈဘကျလကျနကျကိုငျ တပျဖှဲ့မြား၏ စဈရေးပဋိပက်ခမြားကို အဆုံးသတျနိုငျခွငျးမရှိခွငျးသညျ ထိုခြိုးဖောကျ မှုမြား ဆကျလကျ ဖွဈပှားလကြျရှိနေဦးမညျကို ဖောျညှနျးပွသနသေညျ။ 

ထို့ပွငျ မလေအတှငျး လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခမြား၏ အကြိုးဆကျကွောငျ့ အရပျသားမြား သဆေုံး၊ ထိခိုကျ၊ဒဏျရာ ရရှိခဲ့ခွငျး သညျလညျး အလှနျအမငျးစိုးရိမျဖှယျရာဖွဈသညျ။  အောကျတှငျ ဖောျပွထားသော ဖွဈစဉျမြားမှလညျး ဖောျထုတျ ပွသလကြျရှိ သညျ။ 

ကညြျထိမှနျ၍ သဆေုံး/ဒဏျရာရရှိမှုမြား 

• ခငြျးပွညျနယျ၊ ပလကျဝမွို့နယျ၊ ရခိုငျပွညျနယျ၊ ကြောကျတောျ၊ ပုဏ်ဏားကြှနျး၊ ရသေ့တောငျ၊ ဘူးသီးတောငျ နှငျ့ မငျးပွားမွို့နယျမြားတှငျ ပဈခတျမှုမြားကွောငျ့ ကလေးငယျ လေးဦး အပါအဝငျ (၁၇) ဦး ကညြျထိမှနျ ဒဏျရာ ရရှိခဲ့ပွီး အရပျသား တဈဦး သဆေုံးခဲ့သညျ။  

လကျနကျကွီးကညြျ ကရြောကျပေါကျကှဲခဲ့ခွငျးကွောငျ့ သဆေုံး/ဒဏျရာရရှိမှုမြား

• ခငြျးပွညျနယျ၊ ပလကျဝမွို့နယျ၊ ရခိုငျပွညျနယျ ကြောကျတောျ၊ ရသေ့တောငျ၊ ဘူးသီးတောငျ နှငျ့ မွောကျဦးမွို့နယျ မြားတှငျ လကျနကျကွီးကညြျ ကရြောကျပေါကျကှဲခဲ့ခွငျးကွောငျ့ ကလေးငယျ လေးဦး အပါအဝငျ (၁၃) ဦး ထိခိုကျ ဒဏျရာရရှိခဲ့သညျ။ 

ဗုံးပေါကျကှဲခဲ့ခွငျးကွောငျ့ သဆေုံး/ဒဏျရာရရှိမှုမြား

• ဗုံးပေါကျကှဲခဲ့ခွငျးကွောငျ့ ရခိုငျပွညျနယျ၊ ရသေ့တောငျ၊ မောငျတော၊ ကြောကျတောျ၊ ဘူးသီးတောငျ၊ မွပေုံ နှငျ့ မငျးပွား မွို့နယျမြားတှငျ ကလေးငယျ နှဈဦး အပါအဝငျ ငါးဦး သဆေုံးခဲ့ပွီး ကလေးငယျ တဈဦး အပါအဝငျ သုံးဦး ထိခိုကျ ဒဏျရာရရှိခဲ့သညျ။

မွမွှေပျမိုငျးပေါကျကှဲခဲ့ခွငျးကွောငျ့ သဆေုံး/ဒဏျရာရရှိမှုမြား

• မွမွှေပျမိုငျးပေါကျကှဲခဲ့ခွငျးကွောငျ့ ခငြျးပွညျနယျ၊ ပလကျဝမွို့နယျ၊ ရခိုငျပွညျနယျ၊ ကြောကျတောျ နှငျ့ ပုဏ်ဏားကြှနျး မွို့နယျမြားတှငျ အရပျသား နှဈဦး သဆေုံးခဲ့ပွီး သုံး ဦး ထိခိုကျ ဒဏျရာရရှိခဲ့သညျ။  တနငျ်သာရီတိုငျး၊ ရဖွေူမွို့နယျ တှငျ အရပျသား တဈဦး၊ မှနျပွညျနယျ၊ ရေးမွို့နယျတှငျ အရပျသား တဈဦး ထိခိုကျ ဒဏျရာရရှိခဲ့သညျ။ 

အစိုးရမှ လူ့အခှငျ့အရေးကို လေးစားလိုကျနာမှုရှိမရှိဆိုသညျကို လူ့အခှငျ့အရေးစံခြိနျစံနှုနျးကို လေးစား လိုကျနာခွငျး၊ လူ့အခှငျ့အရေးခြိုးဖောကျမှုမြား မရှိစရေနျ ကာကှယျမှုပေးခွငျးနှငျ့ နိုငျငံသားတိုငျး ဂုဏျသိက်ခာရှိစှာ ရှငျသနျနိုငျရနျ အစိုးရမှ လိုအပျသညျမြားကို ဖွညျ့ဆညျးပေးခွငျး တို့ဖွငျ့ တိုငျးတာလေ့ရှိသညျ။ ထို့ကွောငျ့ အရပျသားမြား ဖမျးဆီး၊ တရားစှဲဆို၊ ပွဈဒဏျ ခမြှတျခံရခွငျးမြား၊ ညှဉျးပနျးနှိပျစကျခံရခွငျးမြား၊ သဆေုံး၊ ဒဏျရာရရှိခွငျးမြား စသညျတို့ကို အဆုံးသတျရနျအတှကျ အစိုးရ၊ တပျမတောျနှငျ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးမြားအနဖွေငျ့ ငွိမျးခမြျးရေးလမျးစဉျကို အမွနျဆုံးအကောငျအထညျ ဆောငျရှကျပေး ပါရနျ တိုကျတှနျးအပျပါသညျ။

တလအတှငျးသုံးသပျခကြျနှငျ့သတငျးစုစညျးမှုဒေါငျးလော့ရယူရနျ Burmese MiR and Chronology

လကျကနြျနိုငျငံရေးအကဉြျးသားစာရငျးဒေါငျးလော့ရယူရနျ 41 Remaining PP list (Updated 31 May 2020) Burmese

အမှုရငျဆိုငျဆဲစာရငျးဒေါငျးလော့ရယူရနျ 551 Facing Trial List (Burmese)Updated on 31 May 20

၆၆(ဃ) စာရငျးဒေါငျးလော့ရယူရနျ 66 (D) total list(new) Updated

ဆကျသှယျမေးမွနျးရနျ

နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောငျ့ရှောကျရေးအသငျး

တိတျနိုငျ အတှငျးရေးမှူး                        +၉၅(၀) ၉၄၂  ၈၀၂  ၃၈၂၈

ဘိုကွညျ တှဲဘကျအတှငျးရေးမှူး             +၉၅(၀) ၉၄၂  ၅၃၀  ၈၈၄၀

အောငျမြိုးကြောျ ရနျကုနျရုံးတာဝနျခံ         +၉၅(၀) ၉၄၂  ၈၁၁  ၇၃၄၈ 

တစ်လအတွင်းသုံးသပ်ချက်
မေလအတွင်း စုစုပေါင်း (၂၄) ဦး အမှုဖွင့်၊ တရားစွဲဆိုခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ထို (၂၄) ဦးအနက်မှ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တော၊ တောင်ကုတ်၊ မင်းပြား၊ မြောက်ဦး နှင့် ရသေ့တောင်မြို့နယ်များမှ ဒေသခံ (၁၇) ဦးသည် အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၂(က)၊(ခ)/၅၀(က)/၅၀(ဈ)၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ (၂) ဦးနှင့် ရှေ့နေ (၁) ဦးသည် ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၅၀၅(ခ) နှင့် ဆက်သွယ်ရေး ဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ)၊ အလုပ်သမားအရေးလှုပ်ရှားသူ (၄) ဦးသည် ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၃၄၁၊ ၃၅၃၊ ၄၂ရတို့ဖြင့် အမှုဖွင့် တရားစွဲဆိုခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။
မေလအတွင်း စုစုပေါင်း (၈၅) ဦး ဖမ်းဆီးခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ထို ၈၅ ဦးအနက်မှ မောင်းတော၊ တောင်ကုတ်နှင့် ရသေ့တောင်မြို့နယ်များမှ ဒေသခံ (၁၃) ဦးသည် အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ ၅၂(က)၊(ခ)/၅၀(က)/၅၀(ဈ)၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ (၁) ဦးသည် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ၆၆(ဃ)နှင့် ရှေ့နေ (၁) ဦးသည် ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၅၀၅(ခ)၊ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ) တို့ဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်းခံခဲ့ရကာ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရသေ့တောင်၊ တောင်ကုတ်၊ အမ်း၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ မြောက်ဦးနှင့် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တို့မှ အရပ်သား (၆၅) ဦးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်၊ မူဆယ်မြို့နယ်မှ အရပ်သား (၅) ဦးတို့သည်လည်း အသီးသီး ဖမ်းဆီးခြင်းခံခဲ့ရသည်။
မေလအတွင်း စုစုပေါင်း (၁၀) ဦး ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ထို (၁၀) ဦးအနက်မှ အရပ်သား (၁) ဦးသည် ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်နှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ စီတန်းလှည့်လည်ခွင့် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၉၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ (၁) ဦး သည် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ) ဖြင့် ထောင်ဒဏ် အသီးသီး ချမှတ်ခြင်းခံခဲ့ရပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှ အရပ်သား (၈)ဦးကို စွဲဆိုထား သော စွဲချက်များကို သက်ဆိုင်ရာ တရားရုံးအသီးသီးမှ ရုပ်သိမ်းပေးခဲ့သည်။
မေလအတွင်း စုစုပေါင်း (၇၄) ဦး လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား လေးဦးဖြစ်သော ကိုနေမျိုးဇင်၊ ကိုသိန်းအောင်မြတ်၊ ကိုဘိုစံနှင့် ကိုဝင်းဗိုလ် နှင့် အကျဉ်းထောင်တွင်းမှ တရားရင်ဆိုင်နေကြရသူ နှစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးပြုံးချိုနှင့် ဦးသန်းနိုင်တို့သည် ကျန်းမာရေး ကောင်းမွန်ခြင်းမရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

ထို့ပြင် မေလအတွင်း ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)မှ အရပ်သား (၁၀) ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ထိုအရပ်သား ၁ဝ ဦးအပါအဝင်(၁၃) ဦးကို ပြန်လည် လွှတ်ပေးခဲ့သည်။
လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်အခြေအနေသည် ဆက်လက် ဆိုးရွားဆဲဖြစ်ပြီး ထိုအခွင့်အရေးကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိသော မည်သူမဆိုသည် ဖိနှိပ်မှုများကို ရင်ဆိုင်နေကြရဆဲဖြစ်သည်။ မေလအတွင်းတွင် လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခွင့်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ခြင်းအတွက် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်၊ အောင်သပြေကျေးရွာမှ ဦးရွှေအုန်းသည် ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်နှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ စီတန်းလှည့်လည်ခွင့်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၉ ဖြင့် အလုပ်နှင့် ထောင်ဒဏ် သုံးလကျခံစေရန် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည့်ပြင် ပဲခူးမြို့ခံ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ နှစ်ဦးဖြစ်သော ကိုနိုင်နိုင်အောင် နှင့် ကိုလင်းနိုင်၊ ပြည်သူ့ပါတီမှ ရှေ့နေ ကိုကျော်နိုင်ဝင်း(ခ) စောကျော်နိုင်ဝင်းတို့သုံးဦးသည် ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၅၀၅(ခ)၊ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆ (ဃ)တို့ဖြင့် အမှုဖွင့်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ထို့ပြင် ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၅၀၅(က) ဖြင့် ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး၊ မအူပင်မြို့နယ်၌ တရားစွဲဆိုခြင်းခံထားရသော ဒေါင်းတို့မျိုးဆက် သံချပ်အဖွဲ့ဝင် ကိုဇေယျာလွင်၊ ကိုပိုင်ရဲသူ နှင့် ကိုပိုင်ဖြိုးမင်း (ခ) ဒီရေတို့ကို တစ်နှစ်ကျော်ကြာ တရားစွဲဆိုပြီးနောက် ပထမအကြိမ် ရုံးထုတ်စစ်ဆေးခဲ့သည်။
လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခွင့်သည် လူသားဖွံ့ဖြိုးမှု၊ ဂုဏ်သိက္ခာ တစ်ကိုယ်ရေဆန္ဒပြည့်ဝမှုနှင့် အမှန်တရား ရှာဖွေ ဖော်ထုတ်မှုများအားလုံးအတွက် အခြေခံဖြစ်ပြီး ဒီမိုကရေစီနှင့် အုပ်ချုပ်မှုစနစ်ကောင်းများ ဖြစ်လာစေရန် တင်ကူး လိုအပ်ချက် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဒီမိုစီကျသော အခြေခံအခွင့်အရေးတစ်ခုဖြစ်သည့် လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခွင့်များ ဆိတ်သုဉ်းမှု မရှိစေရန်အတွက် မြှင့်တင်ကာကွယ်ပေးရန်မှာ အစိုးရတိုင်းတွင် တာဝန်ရှိသည်။ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခွင့်ကို ဟန့်တားနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ဒီမိုကရေစီအရေး၊ အသွင်ကူးပြောင်းရေးတို့မှ နောက်ကြောင်းပြန်ဆုတ်စေ မည် ဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်၍ အစိုးရမှ ထိခိုက်လွယ်သော အနေအထားတွင်ရှိနေသည့် ထိုအခွင့်အရေးကို ကာကွယ် မြှင့်တင်၍ နိုင်ငံသားများ၏ အခြေခံလွတ်လပ်ခွင့်ကို ဖော်ဆောင်မှု ပြုပေးပါရန် တိုက်တွန်းအပ်ပါသည်။
အာဏာရှိသူများမှ ကျူးလွန်သော လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ
မည်သည့်အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းမဆို ဥပဒေကို ချိုးဖောက်၍ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အသုံးချကာ အရပ်သားများအပေါ် ဖိနှိပ်ခြင်း သည် လက်ခံနိုင်ဖွယ်မရှိသော အခြင်းအရာတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကျူးလွန်သူများကို ထိရောက်စွာ အရေးယူရမည် ဖြစ်သည်။ မေလအတွင်းတွင် ဧရာဝတီတိုင်း၊ မြောင်းမြမြို့နယ်၊ ပြင်ရွာကျန်းမာရေးစစ်ဆေးရေးဂိတ်တွင် ကူညီစစ်ဆေးပေးနေ သော ကိုတင်အောင်မိုးကို ပြင်ရွာရဲကင်းမှူး ဒုရဲအုပ်မြတ်ကိုမှ ဓာတ်မီးဖြင့် ရိုက်နှက်ခြင်း၊ လက်သီးနှင့်ထိုးခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထိုရိုက်နှက်ခဲ့မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး စုံခုံဖွဲ့ စစ်ဆေးလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ ထိုကဲ့သို့ အရေးယူဆောင်ရွက် ခြင်းကို နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း(AAPP)မှ ကြိုဆိုပါသည်။ မည်သည့် အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းမဆို လူ့ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစား လိုက်နာရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် နောင်တွင် အလားတူသော ချိုးဖောက်မှုများ ထပ်မံဖြစ်ပွားမှုမရှိစေရန် ကြပ်မတ်စွာ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ရန်လည်း တိုက်တွန်း အပ်ပါ သည်။
သတင်းမီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်
မေလ ၃ ရက်နေ့သည် ကမာ္ဘ့စာနယ်ဇင်းလွတ်လပ်ခွင့်နေ့ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ သတင်းသမားများ သည် ဆက်လက်၍ ဟန့်တားမှုများ၊ ဖိနှိပ်မှုများကို ရင်ဆိုင်နေကြရဆဲဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကြားဖြစ်ပွားလျက်ရှိသော ပဋိပက္ခများနှင့်ပတ်သက်သော သတင်းများကို ရေးသားဖော်ပြရာတွင် ဖြစ် သည်။ တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဒေသအခြေစိုက် သတင်း မီဒီယာများမှ သတင်းထောက်များအပါအဝင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပမီဒီယာတို့တွင် လုပ်ကိုင်နေကြသော သတင်းထောက်များပါ သတင်းရယူရေးတွင် အခက်အခဲရှိလာနေသည်။ အထူးသဖြင့် တိုက်ပွဲဧရိယာဖြစ်သည့် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှ သတင်း များရေးသားသည့်အခါတွင် အစိုးရ အဖွဲ့အပါအဝင် ဌာနဆိုင်ရာများမှ ဖြေကြားမှုမရှိသည့်အတွက်ကြောင့် ဒေသအခြေစိုက် သတင်းမီဒီယာ များသည် သတင်းရယူရေးအပိုင်းတွင် ပိုမို အခက်အခဲရှိနေကြသည်။
လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွင် ပြည်သူများ အထိတ်တလန့်ဖြစ်စေရန် သတင်းအမှားတင်သည်ဟုဆိုကာ မေလအတွင်းတွင် ကရင်ပြည်နယ်အခြေစိုက် ဒဲ့ပြောသတင်း၊ ဒဲ့ပြောအွန်လိုင်းမီဒီယာနှင့်သတင်းစာမျက်နှာ တာဝန်ခံ ဦးဇော်ရဲထက် (ခ) ဦးဇော်မင်းဦးသည် ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၅၀၅ (ခ) ဖြင့် ထောင်ဒဏ် နှစ် နှစ် ချမှတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ဦးဇော်ရဲထက်မှ ၎င်းတာဝန်ယူထားသည့် “ဒဲ့ပြော” လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာတွင် သတင်းရေးသား ထုတ်လွှင့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အဆိုပါသတင်း မှားယွင်းကြောင်း ယင်းနေ့ ည ၈ နာရီ ၄၈ မိနစ်အချိန်တွင် စာဖတ်သူများအား ပြန်လည်တောင်းပန်ကြောင်း ရေးသားဖော်ပြလွှင့်တင်ခဲ့သည်။
သတင်းမီဒီယာသမားများကို သတင်းမီဒီယာ ဥပဒေဖြင့် တရားစွဲဆိုခြင်းမရှိဘဲ ထောင်ဒဏ် နှစ်ရှည် ချမှတ်နိုင်သော ဖိနှိပ်ထားသော ဥပဒေဖြင့် တရားစွဲဆို၊ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်းသည် ဖြစ်သင့်ခြင်းမရှိပါ။ ထိုအခြင်းအရာသည် သတင်းမီဒီယာကဏ္ဍကို ထိခိုက်မှုဖြစ်စေပါသည်။ လွတ်လပ်သော ဒီမိုကရေစီ၌ လွတ်လပ်သော သတင်းမီဒီယာရှိရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အစိုးရမှ လွတ်လပ်၍ အမှီအခိုကင်းသော သတင်းမီဒီယာကဏ္ဍကို ဖော်ဆောင်မှုပြုပေးပြီး သတင်းမီဒီယာ သမားများအတွက် တရားမျှတမှုကို ဖော်ဆောင်မှုပြုပေးပါရန် တိုက်တွန်း အပ်ပါသည်။

အကျဉ်းထောင်တွင်းအခြေအနေများ
အကျဉ်းထောင်တွင်းအခြေအနေများတွင် အကျဉ်းထောင်တွင်း၌ အကျဉ်းသားဦးရေ ပြည့်သိပ်နေခြင်းအပါအဝင် ထိခိုက် လွယ်သော အခြေအနေများအောက်တွင် ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ မေလအတွင်းတွင် ပဲခူးအကျဉ်းထောင်၌ အကျဉ်းသား ၁ဝ ဦးအဖွဲ့နှင့် အကျဉ်းသား လေးဦး အဖွဲ့တို့ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ကြပြီး သံချွန်များဖြင့် ထိုးနှက်ခြင်းခံရ၍ အကျဉ်းသား နှစ်ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ၎င်းဖြစ်စဉ်တွင် အဓိကတာဝန်ရှိသူမှာ အကျဉ်းထောင်ဝန်ထမ်းများသာ ဖြစ်ကြောင်း ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၁) တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးညွန့်ရွှေမှ ပြောကြားခဲ့သည်။ အကျဉ်းသားများ၌ အန္တရာယ်ဖြစ်စေသော ပစ္စည်းကိရိယာများ လက်ဝယ်ရှိနေခြင်း၊ အုပ်စုဖွဲ့၍ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခြင်းများသည် အကျဉ်းထောင် တွင်း အခြေအနေများအား ထုတ်ဖော်ပြသလျက်ရှိပြီး အကျဉ်းထောင်တွင်း စီမံခန့်ခွဲမှု၌ လျော့လျဲ အားနည်းမှုများရှိနေသည်ကို ထင်ရှားစွာပြသလျက်ရှိသည်။ ထို့ပြင် အကျဉ်းသားများ၏ လုံခြုံရေးသည်လည်း စိုးရိမ်ဖွယ်ရာဖြစ်ပြီး လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှု များ ရှိ၊မရှိ ဆိုသည်မှာလည်း သံသယဖြစ်ဖွယ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အကျဉ်းထောင်တွင်း အခြေအနေများကို အမြန်ဆုံး စစ်ဆေး၍ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများပြုလုပ်ပြီး ထပ်မံဖြစ်ပွားမှုများ မရှိစေရန်လည်း ဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ပေးပါရန် တိုက်တွန်းအပ်ပါ သည်။
တိုင်းရင်းသားဒေသများတွင် ဖြစ်ပွားလျှက်ရှိသော ပဋိပက္ခများ၏ အကျိုးဆက်များ
မေလအတွင်းတွင် တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) တို့ကြား ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသော လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲများသည် လျော့ကျသွားခြင်းမရှိဘဲ ဆက်လက် ပြင်းထန်ဆဲဖြစ်ပြီး လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများသည်လည်း ဆိုးရွားစွာ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားဆဲဖြစ်သည်။ မေလတစ်လအတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ် တစ်ပြည်နယ်တည်းအတွင်း၌ပင် ဒေသခံ (၇၆) ဦး ဖမ်းဆီး၊ ထိန်းသိမ်းခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။ ထိုဒေသခံ (၇၆) ဦးအနက်မှ (၅၇) ဦးကို ပြန်လည် လွှတ်ပေးခဲ့သော်လည်း (၁၉) ဦးကို ဆက်လက် ဖမ်းဆီး၊ထိန်းသိမ်းထား ဆဲဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများ ဆက်လက်ရှိနေဆဲသည်လည်း အလွန်အမင်း စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ အခြေအနေ တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ စစ်ရေယာဉ်ပေါ်တွင် တပ်မတော်သားများမှ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း မြို့နယ်မှ အရပ်သား ငါးဦးကို ထိုးကြိတ်၊ ကန်ကျောက်၍ နှိပ်စက်မေးမြန်းထားသည့် ရုပ်သံဖိုင်သည် မှန်ကန်ပြီး နှိပ်စက် စစ်ဆေးခဲ့သည့် လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို စစ်စည်းကမ်းဥပဒေအရ အရေးယူ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု တပ်မတော်မှ ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။
လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားရာ ဒေသများအတွင်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုကို ဆန့်ကျင်သော ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက် ခြင်းများသည် စစ်ရာဇဝတ်မှုြဖစ်သည်။ ကမာ္ဘ့ကုလသမဂ္ဂ၏ ဥပဒေကို ကြပ်မတ်ထိန်းသိမ်းသူများ စောင့်ထိန်းရမည့် ကျင့်ဝတ် များ အပိုဒ် (၂) နှင့် (၅)၊ မည်သည့်ပုံစံဖြင့်မဆို ထိန်းသိမ်းထားမှု သို့မဟုတ် အကျဉ်းကျနေမှုများအောက်တွင် ရှိနေသူများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ဥပဒေသများ အပိုဒ် (၆) တို့တွင် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုမှ ကာကွယ်မှုပေးထားသည်။ သို့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်း နှစ်ဘက်လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ၏ စစ်ရေးပဋိပက္ခများကို အဆုံးသတ်နိုင်ခြင်းမရှိခြင်းသည် ထိုချိုးဖောက် မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေဦးမည်ကို ဖော်ညွှန်းပြသနေသည်။
ထို့ပြင် မေလအတွင်း လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ၏ အကျိုးဆက်ကြောင့် အရပ်သားများ သေဆုံး၊ ထိခိုက်၊ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ခြင်း သည်လည်း အလွန်အမင်းစိုးရိမ်ဖွယ်ရာဖြစ်သည်။ အောက်တွင် ဖော်ပြထားသော ဖြစ်စဉ်များမှလည်း ဖော်ထုတ် ပြသလျက်ရှိ သည်။
ကျည်ထိမှန်၍ သေဆုံး/ဒဏ်ရာရရှိမှုများ
• ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင် နှင့် မင်းပြားမြို့နယ်များတွင် ပစ်ခတ်မှုများကြောင့် ကလေးငယ် လေးဦး အပါအဝင် (၁၇) ဦး ကျည်ထိမှန် ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ပြီး အရပ်သား တစ်ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက်ပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းကြောင့် သေဆုံး/ဒဏ်ရာရရှိမှုများ
• ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်တော်၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင် နှင့် မြောက်ဦးမြို့နယ် များတွင် လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက်ပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းကြောင့် ကလေးငယ် လေးဦး အပါအဝင် (၁၃) ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။
ဗုံးပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းကြောင့် သေဆုံး/ဒဏ်ရာရရှိမှုများ
• ဗုံးပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရသေ့တောင်၊ မောင်တော၊ ကျောက်တော်၊ ဘူးသီးတောင်၊ မြေပုံ နှင့် မင်းပြား မြို့နယ်များတွင် ကလေးငယ် နှစ်ဦး အပါအဝင် ငါးဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ကလေးငယ် တစ်ဦး အပါအဝင် သုံးဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။
မြေမြှပ်မိုင်းပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းကြောင့် သေဆုံး/ဒဏ်ရာရရှိမှုများ
• မြေမြှပ်မိုင်းပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းကြောင့် ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော် နှင့် ပုဏ္ဏားကျွန်း မြို့နယ်များတွင် အရပ်သား နှစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး သုံး ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ တနင်္သာရီတိုင်း၊ ရေဖြူမြို့နယ် တွင် အရပ်သား တစ်ဦး၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ရေးမြို့နယ်တွင် အရပ်သား တစ်ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။
အစိုးရမှ လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာမှုရှိမရှိဆိုသည်ကို လူ့အခွင့်အရေးစံချိန်စံနှုန်းကို လေးစား လိုက်နာခြင်း၊ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ မရှိစေရန် ကာကွယ်မှုပေးခြင်းနှင့် နိုင်ငံသားတိုင်း ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ ရှင်သန်နိုင်ရန် အစိုးရမှ လိုအပ်သည်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးခြင်း တို့ဖြင့် တိုင်းတာလေ့ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် အရပ်သားများ ဖမ်းဆီး၊ တရားစွဲဆို၊ ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခံရခြင်းများ၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရခြင်းများ၊ သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရရှိခြင်းများ စသည်တို့ကို အဆုံးသတ်ရန်အတွက် အစိုးရ၊ တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစဉ်ကို အမြန်ဆုံးအကောင်အထည် ဆောင်ရွက်ပေး ပါရန် တိုက်တွန်းအပ်ပါသည်။

ဆက်သွယ်မေးမြန်းရန်

နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း

တိတ်နိုင် အတွင်းရေးမှူး                        +၉၅(၀) ၉၄၂  ၈၀၂  ၃၈၂၈

ဘိုကြည် တွဲဘက်အတွင်းရေးမှူး             +၉၅(၀) ၉၄၂  ၅၃၀  ၈၈၄၀

အောင်မျိုးကျော် ရန်ကုန်ရုံးတာဝန်ခံ         +၉၅(၀) ၉၄၂  ၈၁၁  ၇၃၄၈