အေအေပီပီမှ လက်ကျန်နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားစာရင်းနှင့် ဧပြီလအတွက် လစဉ်အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ချက်

လက်ရှိအခြေအနေအကျဉ်းချုပ်
၂၀၁ရ ခုနှစ်၊ ဧပြီလကုန်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း၌ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများကြောင့် ဖမ်းဆီး ထိန်း သိမ်းခံထားရသူ ၃၀၅ ဦးရှိသည်။ ထိုထဲမှ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား စုစုပေါင်း ၉၉ ဦး အကျဉ်းကျခံနေ ရပြီး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၉၁ ဦးသည် ထောင်တွင်း မှနေ၍ တရားရင်ဆိုင်နေရကာ ၁၁၅ ဦးသည် ထောင်ပြင်ပမှနေ၍ တရားရင်ဆိုင်နေရ သည်။
တစ်လအတွင်းသုံးသပ်ချက်
ဧပြီလတွင်းတွင် လယ်သမား ၁၆ ဦး၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်နှင့် စီတန်းလှည့်လည်ခွင့် (ငြိမ်း၊စု၊စီ) ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၁၉ ဖြင့် ကျောင်းသား လေးဦး၊ မတရားအသင်း အက်ဥပဒေဖြင့် တိုင်းရင်းသား နှစ်ဦး၊ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၈(က) ဖြင့် အမျိုးသား တစ်ဦး အပါအဝင် စုစုပေါင်း ၂၃ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ ထိုခုနှစ်ဦးထဲမှ တိုင်းရင်းသားနှစ်ဦးသည် မတရားအသင်း အက်ဥပဒေ၊ ကျောင်းသား လေးဦးသည် ငြိမ်း၊စု၊စီဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၉၊ အမျိုးသား တစ်ဦးသည် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၈(က) ဖြင့် တရားစွဲ ဆိုခံခဲ့ရသည်။ ဧပြီလတွင်းတွင် လယ်သမား ၁ရ ဦး၊ ဆက်သွယ် ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ) ဖြင့် အမျိုးသား သုံးဦးအပါအဝင် စုစုပေါင်း ၂ဝ ဦး ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဧပြီလတွင်း စုစုပေါင်း ကိုးဦးလွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ထိုထဲမှ အမျိုးသား လေးဦးသည် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ)၊ အမျိုးသား တစ်ဦးသည် ဆက်သွယ်ရေး ဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၈(က)၊ လေးဦးသည် အလုပ်သမား အခွင့်အရေးအတွက် တောင်းဆို ဆန္ဒပြခဲ့သော စစ်ကိုင်း ဆန္ဒပြ အလုပ်သမားများဖြစ်ကြသည်။ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားသုံးဦးဖြစ်သည့် ကိုစိုင်းတင်မင်းထွန်း နှင့် ကိုဇော်သက်အောင် ခေါ် ကိုကတုံး နှင့် ကိုလဖိုင်ဂမ်တို့မှာမှု ကျန်းမာရေး ဆိုးရွားလျက်ရှိကြောင်းသိရှိရသည်။
တိုင်းရင်းသားဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသူများသည် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များတွင် ပါဝင်သည်ဟု စွပ်စွဲခံနေကြရဆဲ ဖြစ်သည်။ မြတန်ဆောင်း ဆရာတော်နှင့် ကိုခိုင်နီမင်းတို့သည် ရက္ခိုင့်တပ်မတော် ရှစ်နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်နေ့အတွက် ရက္ခိုင့်တပ်မတော် ဖလားခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဘောလုံးပြိုင်ပွဲကို ဦးဆောင် ကျင်းပခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် မြောက်ဦးအခြေစိုက် ခမရ ၅၄ဝ တပ်ရင်းမှ ၎င်းတို့အား အမှုဖွင့်ခဲ့ပြီး ဧပြီလ ၁ဝ ရက်နေ့တွင် ၎င်းတို့ကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ဧပြီလ ၁ဝ ရက်နေ့တွင် ၎င်းတို့အား ပထမအကြိမ် ရုံးထုတ်စစ်ဆေးခဲ့ပြီး မတရားအသင်း အက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၇(၁)ဖြင့် တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။ လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ် စောင့် ရှောက်သူ၊ ရက္ခိုင့်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ၏ ဒုတိယ ပြန်ကြားရေး တာဝန်ခံ ကိုခိုင်မျိုးထွန်းသည် ကိုးလကြာ ထိန်းသိမ်းခံ ထားရပြီးနောက်တွင် စွဲချက်တင်ခံခဲ့ရသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ မေလ ၅ ရက်နေ့တွင် တပ်မတာ်မှ ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တင်နိုင်ထွန်းမှ သူ့အား နိုင်ငံတော် အကြည်အညိုပျက်စေမှု၊ သွေးထိုး လှုံ့ဆော်မှု၊ ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၅၀၅(ခ)နှင့် (ဂ)တို့ဖြင့် အမှုဖွင့်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်မတော် (AA) တို့ကြား တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေချိန်တွင်း တပ်မတော်မှ ဒေသခံများအား အဓမ္မ လုပ်အားပေး ခိုင်းစေခဲ့ပြီး နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခဲ့ကြောင်းကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ALP ကိုယ်စား ကိုခိုင်မျိုးထွန်းမှ ကြေငြာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့၍ ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ ထိုတရားစွဲဆိုမှုများသည် အစိုးရမှ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော အမျိုးသား ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးကို ဆန့်ကျင်လျက်ရှိ ပြီး လွတ်လပ်စွာ စုဝေးခွင့်၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးကြေငြာစာတမ်း(UDHR) ပုဒ်မ ၂ဝ ကိုလည်း ချိုးဖောက်လျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် AAPP မှ အစိုးရအား မေလတွင် ကျင်းပမည့် ၂၁ ရာစု ပင်လုံညီလာခံတွင် တနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ် (NCA) ကို လက်မှတ်ထိုးထားခြင်းမရှိသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအပါအဝင် တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အားလုံးပါဝင်နိုင်ရေး အတွက် ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ပါရန် တိုက်တွန်းပါသည်။ စောင့်ကြည့်လေ့လာခွင့်သာရရှိသောကြောင့် တရားမျှတမှုမရှိဆိုသည့် စောဒကတက်မှုများကို ရှောင်ရှားနိုင်ရန် ညီလာခံအား ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် စီစဉ် ဆောင်ရွက်သင့်သည်။ တိုင်းရင်းသား ဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသူများသည် မတရား ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက် မျှတမှုမရှိစွာ ဆက်လက် ပြုမှုဆက်ဆံခံနေကြရသည်။ အသက် ၅၆ နှစ်အရွယ်ရှိ ဦးလဖိုင်ဂမ်သည် အူကျရောဂါ၊ အစာအိမ်ရောဂါနှင့် ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ဖမ်းဆီးခံရစဉ်က ညှဉ်းပန်း နှိပ်စက်ခံထားရသည့် ဒဏ်ရာများကြောင့် ကျန်းမာရေး ဆိုးရွားလျက်ရှိသည်။ သူသည် ကချင်ပြည်နယ်တွင်း ဗုံးထောင်ခြင်းနှင့် ဆက်နွယ်ကာ ဖောက်ခွဲမှုဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၃၊ ပုဒ်မ ၄ တို့ဖြင့် ထောင်ဒဏ် ရှစ်နှစ် ချမှတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ဦးလဖိုင်ဂမ် ထောင်တွင်းတွင် လုံလောက်သော ဆေးကုသမှုရရှိရန်နှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လျက်ရှိသည်။ သူသည် ကျန်းမာရေး အလွန်ဆိုးရွားလာ ခဲ့သောကြောင့် မတ်လတွင်းတွင် ဆေးရုံသို့ တက်ရောက် ဆေးကုသမှု ခံယူခဲ့ရပြီး ဧပြီလတွင် ပြန်လည် သက်သာလာ၍ ဆေးရုံမှ ဆင်းခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ဦးလဖိုင်ဂမ်သည် သူ၏ကျန်းမာရေးအခြေအနေ၊ လိုအပ်သော ဆေးကုသမှုများရရှိရန်နှင့် ပတ် သက်ပြီး မသိရှိရသေးပါ။ ထောင်တွင်း နေထိုင်မှုအခြေအနေများနှင့် လုံလောက်သော ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုရရှိရန်အတွက် အကျဉ်းထောင်ပြုပြင်ပြောင်းပြောင်းလဲရေးပြုလုပ်ရန် လိုအပ်သည်ကို ထိုအခြင်းအရာမှ ပြသလျက်ရှိသည်။ ကချင် လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (KIA) အတွက် ဓာတ်ဆီများ သယ်ယူပို့ဆောင်ပေးခြင်း၊ သတင်းပေးခြင်း၊ လူသစ်စုဆောင်းပေးခြင်းနှင့် မဟုတ်မမှန် လုပ်ကြံဝါဒဖြန့်ခြင်းတို့ပြုလုပ် သည်ဟု စွပ်စွဲခံခဲ့ရပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ကချင်ပြည်နယ်၊ မုုံးကိုးမြို့နယ်၌ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရ သော ကချင်သင်းအုပ်ဆရာနှစ်ဦးတို့၏ အမှုရုံးချိန်းတွင် တရားလိုမှ တရားရုံး သို့ရောက်လာခြင်းမရှိသည့်အတွက် စစ်ဆေးမှုမရှိပဲ ရုုံးချိန်းသာပေးနေရသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ ရှေ့နေ ဦးဘရန်ဒီးမှ အာမခံပေးရန် သို့မဟုတ် လွှတ်ပေးရန်အတွက် လျှောက် ထားမည်ဖြစ် ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များနှင့် ဆက်နွယ်ခြင်းအတွက် ဖမ်းဆီးခံရခြင်းမရှိစေ ရန် မတရားအသင်းအက်ဥပဒေအား ပြင်ဆင်၊ ဖြည့်စွက်ပါရန် AAPP မှ အစိုးရအား တိုက်တွန်းပြီး တရားစွဲဆိုခံရခြင်းမပြုမီ ထိန်း သိမ်းထားခြင်းကို နောက်ဆုံးနည်းလမ်းအဖြစ် အသုံးပြုပါရန် တိုက်တွန်းပါသည်။ ထို့ပြင် စစ်ဆေး မေးမြန်းခြင်းနှင့် ထိန်းသိမ်းထား ခြင်းအား မျှတမှုရှိစွာ ဆောင်ရွက်ရန်၊ ကျန်းမာရေး အခြေမနေဆိုးရွားနေသော ပြစ်ဒဏ်ချမှတ် ခံထားရသူများကို လုံလောက်သော ဆေးကုသမှုပေးရန်လည်း အာဏာပိုင်များအား တိုက်တွန်းပါ သည်။

ဧပြီလတွင် သိမ်းဆည်းခံလယ်ယာမြေအရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး လယ်သမားများသည် ဖမ်းဆီး၊ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံနေရဆဲဖြစ်သည်။ ဧပြီလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ရှမ်းပြည်နယ်၊ နောင်ချိုမြို့နယ် တရားရုံးမှ နောင်ချိုမြို့နယ်၊ ကြိမ်ဂနိုင်အုပ်စု၊ နမ့်လင်းခမ်ကျေးရွာမှ လယ်သမား ဆယ်ဦးအား ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မများဖြစ်သည့် ပိုင်နက်ကျူးလွန်မှု ပုဒ်မ ၄၄၇၊ အကျိုးဖျက်ဆီးမှု ပုဒ်မ ၄၂၇၊ အခြားသူများ စိတ်ငြိုငြင်အောင် ပြုလုပ်ခြင်း ပုဒ်မ ၂၉၄၊ ရာဇဝတ်မှု မကင်း သော ခြိမ်းခြောက်မှုပြုခြင်း ပုဒ်မ ၅၀၆ တို့ဖြင့် အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် ၁၆ လ ကျခံစေရန် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည်။ ကော်ဖီစီမံကိန်းပြုလုပ်ရန် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆည်မြောင်း ဝန်ကြီးဌာနမှ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် သိမ်းယူခဲ့သော လယ်ယာမြေများပေါ်တွင် လယ်သမားများမှ ထွန်တုံး တိုက်ပွဲဝင် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စဉ့်ကိုင်မြို့နယ၊် စွန်ရဲ အင်းစိုက်ကွင်းအတွင်း ဝင်ရောက်ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးမှုကြောင့် တရားစွဲဆိုခံထားရသော တောင်သူခုနစ်ဦးကို ဧပြီ ၂၆ ရက်နေ့တွင် စဉ့်ကိုင် မြို့နယ် တရားရုံးမှ ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မများဖြစ်သည့် ပိုင်နက်ကျူးလွန်မှု ပုဒ်မ ၄၄၇၊ အကျိုးဖျက် စီးမှု ပုဒ်မ၄၂ရ တို့ဖြင့် ထောင်ဒဏ်နှစ်လစီ ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန စက်မှု သီးနှံနှင့် ကော်ဖီစီမံကိန်းဌာနခွဲမှ စွန်ရဲအင်းစိုက်ကွင်းအတွင်း မြေ ဧက ၁,၁၀ဝ အား မုဒုံ မောင်မောင်ကုမ္ပဏီအား နှစ် ၂ဝ အငှားချထားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းကန်၊ စွန်ရဲအင်း၊ ကျောက်ကုန်း စသည့် ကျေးရွာများမှ ဒေသခံ တောင်သူများသည် ၎င်းတို့၏ ဘိုးဘွားစဉ်ဆက် ဓားမဦးချ လုပ်ကိုင်သော မြေဟုဆိုကာ ထွန်တုံးတိုက်ပွဲ ဆင်နွှဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ လယ်သမားအရေးသည် ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းမရှိသောကြောင့် လယ်ယာမြေများ ပြန်လည်ရရှိရန် တောင်းဆို ဆန္ဒပြမှုများ တိုးလာခဲ့သည်။ ဧပြီလ ၂၃ ရက်နေ့ တွင် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်မှ လယ်သမား အယောက် တစ်ရာသည် သိမ်းဆည်းခံ လယ်ယာမြေ ၁၁၂၉ ဧကအတွက် အမြန်ဆုံး ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ပေးရန် တောင်းဆို ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကသာခရိုင်မှ လယ်သမား ၁၅ ဦးခန့်သည် ၂၀၀ရ ခုနှစ်နှင် ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကြား အစိုးရ စီမံကိန်းများပြုလုပ်ရန် သိမ်းဆည်းထားသော လယ်ယာမြေများအတွက် လျော်ကြေးရရှိရန် နေပြည်တော်၌ ဆန္ဒပြတောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ဆန္ဒပြသူများမှ လယ်သမားများ သည် သိမ်းဆည်းခံထားရသော လယ်ယာမြေများအတွက် လုံလောက်သော လျော်ကြေးငွေ မရရှိပါဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ အစိုးရမှ လယ်ယာမြေအရေးအား ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့်တိုင် ထိုကိစ္စသည် ရပ်တန့်မသွားသည်ကို လယ်ယာမြေသိမ်းဆည်း ခံရခြင်းနှင့် ပတ်သတ်၍ တင်းမာမှုများတိုးလာခြင်းနှင့် ဆန္ဒပြမှုများ တိုးလာခြင်းမှ ပြသလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် AAPP မှ အစိုးရအား လယ်ယာမြေသိမ်းဆည်းခံရခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော အမှုများအားလုံးကို ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ရန်၊ မိမိပိုင် လယ်ယာ မြေများအား ပြန်လည်ရရှိရန်နှင့် ထွန်ယက်ရန်ကြိုးစားသော လယ်သမားများ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရခြင်းမရှိစေရန် လယ်ယာမြေဥပဒေ များကို ပြင်ဆင်ရန် သို့မဟုတ် ဖျက်သိမ်းရန် တိုက်တွန်းပါသည်။ ထို့ပြင် လယ်ယာမြေ လျော်ကြေးမပေးမီ လယ်ယာမြေ သိမ်း ဆည်းခံထားရသော လယ်သမားများနှင့် လျော်ကြေးငွေကိစ္စအား တွေ့ဆုံဆွေးနွေး၊ အဖြေရှာပါရန် အလေးပေး တိုက်တွန်း လိုပါသည်။

ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေအား ဆက်လက်အသုံးပြု၍ လူပုဂ္ဂိုလ်များအား လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခွင့်မှ ရပ်တန့်သွားစေရန် ပြုလုပ်လျက် ရှိသည်။ ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့တွင် ပဲခူးတိုင်း၊ လက်ပံတန်းမြို့နယ်မှ ဒီဗွီဘီသတင်းထောက် ကိုဝဏ္ဏထွန်းသည် မမှန်ကန်သော သတင်းဖြန့်ဝေမှု၊ ဆက်သွယ်ရေး ဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၈(က)ဖြင့် ဖမ်းဆီး၊ တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရသည်။ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး မှ တောင်သူများ ပိုင်ဆိုင်သည့် လယ်ဧကထက်ပို၍ လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်သို့ စာရင်းပြကာ ချေးငွေကို ကြားမှထုတ်ယူသည့် သတင်းနှင့်ဆက်စပ်ပြီး ကိုဝဏ္ဏထွန်းသည် တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရခြင်းဖြစ် သည်။ ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့တွင်ပင် သူသည် ကျပ် ဆယ်သိန်းတန် ကိုယ်ပိုင်ခံဝန်ဖြင့် ပြန်လည် လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။ ဆက်သွယ် ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ)အား လူပုဂ္ဂိုလ်များကို မတရား တရားစွဲဆိုရန် ဖိနှိပ်ထားသော လက်နက်သဖွယ် ဆက်လက် အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ ဘာသာ၊ ဿသနာအား စော်ကားခြင်း အတွက် ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၉၅(က) ဖြင့် မြန်မာနောင်း သတင်းထောက်ချုပ် ကိုဆွေဝင်းအပေါ် စွဲဆိုထားသော အမှုသည် ဧပြီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ပလပ်ခြင်းခံခဲ့ရသော်လည်း ကိုဆွေဝင်းသည် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ)ဖြင့် မန္တလေးတွင် ဆက်လက် အမှုရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ရ ရက်နေ့နှင့် ၂၈ ရက်နေ့တွင် ကိုဆွေဝင်းသည် သူ၏ လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာ၌ “ရွေးကောက် ပွဲပြီးကတည်းက အသံတိတ်သွားတဲ့ (မဘသ) ပြန်လာပြီ” “ဝီရသူ ပါရာဇိကကျပြီး ရဟန်းဘဝနိဌိတံ သွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်၊ ပါရာဇိက အခုမှကျတာ မဟုတ်လောက်ဘူး” စသည့် စာသားများကို ဦးဝီရသူ၏ ဓာတ်ပုံနှင့်တကွ ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် မန္တလေးတွင် ဆက်သွယ်ရေး ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ)၊ ရန်ကုန်တွင် ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၂၉၅ တို့ဖြင့် အမှုဖွင့်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့တွင် သာသနာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဝန်ကြီးဌာနမှ ကိုဆွေဝင်းထံ သဘောထား မှတ်ချက်ပြုသောစာ ပေးပို့ခဲ့ပြီး ကိုဆွေဝင်းသည် သတင်းသမား တစ်ဦးအနေဖြင့် ဖြစ်ပေါ်နေသော သတင်းအချက်အလက်များ အပေါ် ဝေဖန်ခြင်းဖြစ်၍ ဦးဝီရသူကို အသရေဖျက်ရာမရောက် ကြောင်း စာထဲတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။ ကျန်းမာရေး အခြေအနေကြောင့် NLD ပါတီ၏ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ကော်မတီဝင် ဦးဝင်းထိန် ပါတီမှ နှုတ်ထွက်ခွင့်ပြုရန် တောင်းဆိုသည့် စာအတုကို ပါတီ၏ စည်းတံဆိပ်နှင့် လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာပေါ်တင်ခဲ့သော ဦးအောင်မြင့်ထွန်း(ခ) ဦးဖိုးထောင်အား နေပြည်တော်၊ ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ် တရားရုံးမှ ဆက်သွယ်ရေး ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ) ဖြင့် အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် ခြောက်လ ကျခံစေရန် ဖြင့် ဧပြီလ ရ ရက်နေ့တွင် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည်။ ကိုဖိုးထောင်မှ ထိုစာကို လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွင် တွေ့သောကြောင့် ကူးယူကာ သူ၏ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွင် တဆင့် ပြန်လည် ဝေမျှခြင်းသာ ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ သူသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် အမှုဖွင့်ခံခဲ့ရပြီး ဖမ်းဆီး၊ ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ ဧပြီလ ရ ရက်နေ့တွင် အမျိုးသား ဒီမိုုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီ၊ ဗဟိုု သုုတေသနအဖွဲ့၊ အတွင်းရေးမှူး ဦးမျိုးရန်နောင်သိမ်းသည် ဆက်သွယ်ရေး ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ) ဖြင့် ထောင်ဒဏ် ခြောက်လ ချမှတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ကိုမျိုးရန်နောင်သိမ်းသည် မောင်တော နယ်စပ်တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် ဆက်နွယ်၍ ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်အား ဝေဖန်ခဲ့သော စာသားများကို သူ၏ လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် အောက်တိုဘာ လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယ ဗိုလ်မှူးကြီး လင်းထွန်းမှ သူ့ အား လှိုင်မြို့နယ်ရဲစခန်းတွင် အမှုဖွင့်ခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခြင်းခံခဲ့ရသည်။ တရားရင်ဆိုင်နေရစဉ်အတွင် သူ၏ အာမခံ လျှောက် ထားမှုသည် အကြိမ်ကြိမ် ငြင်းပယ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ဧပြီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ကိုဖိုးထောင်နှင့် ကိုမျိုးရန်နောင်သိန်းတို့သည် အထူးလျှော့ရက်ဖြင့် ထောင်မှ ပြန်လည် လွတ် မြောက်လာ ခဲ့သည်။
ထိုအမှုများမှ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း အခြေခံ အခွင့်အရေးများကို ဆက်လက် ကန့်သတ်ထားဆဲဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားစွာ ပြသလျက်ရှိ သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးကြေငြာစာတမ်း (UDHR) ပုဒ်မ ၁၉ အရ လူတိုင်း လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ရှိ သည်ကို ကန့်သတ်ထားရန် အတွက် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေကို တစ်ဖက်သတ်သုံးစွဲနေခြင်းအား AAPP မှ ရှုံ့ချပါသည်။ အသရေ ဖျက်မှုများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်ကို AAPP မှ သိရှိသော်လည်း ပုဒ်မ ၆၆(ဃ)အား အသရေဖျက်မှုများတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိကြောင်း ကို ဝေဖန်ပြောကြားလိုပါသည်။ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသော အသုံးအနှုန်းများသည် တိကျသေချာမှုမရှိသော ကြောင့် ထိုဥပဒေသည် လိုသလို သုံးစွဲခြင်းခံနေရပြီး ထောင်ဒဏ် သုံးနှစ် သို့မ ဟုတ် ဒဏ်ငွေ သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးလုံးချမှတ်နိုင်သည် ဟု ဥပဒေထဲတွင် ညွှန်းဆိုထားခြင်းသည် အလွန်ဆိုးရွားပါသည်။ ဆက်သွယ်ရေး ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ) ကို ပြင်ဆင်နိုင်ရန် ပို့ဆောင်ရေး နှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတွင်း ညှိနှိုင်းနေကြောင်း ဆက်သွယ်ရေး ညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးစိုးသိန်းမှ ပြောကြားခဲ့သည်။ ဦးစိုးသိန်းမှ ထိုဥပဒေအား ပြန်လည် စိစစ်ရန် လိုအပ်လျက်ရှိသည်ကို လက်ခံပြီး အထူးသဖြင့် အာမခံခွင့်ပြုရန်ဖြစ်သည်။ AAPP မှ ထိုကဲ့သို့ စတင် ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်ကို ထောက်ခံ အားပေးပြီး အစိုးရအား ဒီမိုကရေစီ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆန့်ကျင်လျက်ရှိသော ဥပဒေများကို ချက်ချင်း ပြင်ဆင်ရန် သို့မဟုတ် ဖျက်သိမ်းရန် တိုက်တွန်းပါသည်။

အစိုးရသစ်လက်ထက်တွင် နိုင်ငံရေးနှင့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများကို ဆက်လက် ကန့်သတ်ရန် ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်နှင့် စီတန်း လှည့်လည်ခွင့် အက်ဥပဒေကို လက်နက်တစ်ခုအဖြစ် ဆက်လက် အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ ဧပြီလ ၃ ရက်နေ့တွင် ရဲတပ်ဖွဲ့မှ နေပြည်တော်၊ ဥတ္တရသီရိမြို့နယ်၊ ပြည်ထောင်စုတရား လွှတ်တော်ချုပ်ရုံးရှေ့တွင် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ရန် လာရောက်သူ နှစ်ဆယ်ဦးကို တားဆီးပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ငြိမ်းချမ်းစွာစုဝေးခွင့်နှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာစီတန်းလှည့်လည်ခြင်းဥပဒေ ၄(စ)အရ ဝန်ကြီးဌာန ဧရိယာများနှင့် နိုင်ငံတော်ကန့်သတ်ဧရိယာများတွင် ဆန္ဒပြရန် ခွင့်မပြုထား သည့်အတွက် တားမြစ်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဥတ္တရသီရိမြို့ နယ်ရဲတပ်ဖွဲ့ မှူး ရဲမှူးအောင်သန်းမှ ပြောကြားခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြသူများသည် ဖြောင့်မတ်၊ မှန်ကန်သော တရားဥပဒေ မရှိခြင်းအတွက် အသိပညာ ပေးမှုများ မြှင့်တင်ရန် ဆန္ဒပြခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဆန္ဒပြခေါင်းဆောင် တစ်ဦးမှ အာဏာပိုင်များမှ တားဆီးခြင်းကို လက်သင့်ခံ နိုငါ ခြင်းမရှိပဲ ဒီမိုကရေ စီနိုင်ငံဖြစ်ပြီး ယခုကဲ့သို့ တားဆီးခြင်းသည် အဓိပ္ပာယ်မရှိပါဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ကျောင်းသား နှစ်ဦးနှင့် ဝန်းရံသူနှစ်ဦးတို့သည် စစ်ကိုင်းပညာရေးကောလိပ်၌ ကျင့်သုံးနေသည့် ကျောင်းအုပ်ချုပ်မှုစနစ်ကို ကန့်ကွက်ကြောင်း ဆန္ဒထုတ်ဖော်နေစဉ် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ စစ်ကိုင်းပညာရေးကောလိပ်မှ ကိုဇော်ရဲထွဋ်နှင့် ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသား သမဂ္ဂ များအဖွဲ့(ဗကသ)မှ ကိုနှင်းအောင်တို့သည် မန္တလေးမြို့ အဆင့်မြင့် ပညာဦးစီးဌာ (အထက်မြန်မာပြည်) ရုံးရှေ့တွင် ကြွေးကြော်သံ များ၊ ပိုစတာများ ကိုင်ဆောင်ကာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြပြီး မန္တလေး ရတနာပုံတက္ကသိုလ်မှ ကိုရဲမျိုးဆွေနှင့် မန္တလေးနည်းပညာ တက္ကသိုလ်မှ ကိုကောင်းဇော်ဟိန်း တို့မှ ဝန်းရံပေးခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြရန်အတွက် အာဏာပိုင်များထံမှ ခွင့်ပြုတောင်းခံခြင်းမရှိသော ကြောင့် ဖမ်းဆီးခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရဲမှူး ဦးသက်ဝင်းမှ ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်နှင့် စီတန်း လှည့်လည်ခွင့်(ငြိမ်း၊စု၊စီ)အက်ဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၁၉ ဖြင့် တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရသည်။ လွတ်လပ်စွာ စုဝေးခွင့်ရှိသည်ဟူသော အပြည်ပြည်ဆိုင် ရာ လူ့အ ခွင့်အရေး ကြေငြာစာတမ်း ပုဒ်မ ၂၀(၁) ကို ဆက်လက် ချိုးဖောက်လျက်ရှိသည်ကို အထက်ပါအမှုများကို ကြည့်ခြင်းဖြင့် တွေ့မြင် နိုင်သည်။ ထို့ပြင် အစိုးရ စတင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော အမျိုးသား ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးကို နှောင့်နှေးစေသည်။ ငြိမ်း၊စု၊စီဥပဒေအား ဖိနှိပ်ထားသော ဥပဒေကဲ့သို့ သုံးစွဲနေခြင်းကို AAPP မှ ရှုံ့ချပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကြေငြာ စာတမ်းနှင့်အညီ ဥပဒေများအား ချက်ချင်း ပြင်ဆင်၊ ဖြည့်စွက်ပါရန် တိုက်တွန်းပါသည်။ ငြိမ်း၊စု၊စီဥပဒေဖြင့် ဖမ်းဆီး၊ ထိန်းသိမ်းထားသော မည်သည့် အကျဉ်းသားကိုမဆို ခြွင်းချက်မရှိ လွှတ်ပေးပါရန် တိုက်တွန်းပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့ သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်နှင့်အညီ အပြောင်းအလဲမရှိဆောင်ရွက်ပါရန် တိုက်တွန်းပါသည်။

ဆက်သွယ်မေးမြန်းရန်
နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း
ဦးဘိုကြည် တွဲဘက်အတွင်းရေးမှူး +၆၆(၀) ၈၁၉၆၂၈ ၇၁၃
ဦးအောင်မျိုးကျော် ရန်ကုန်ရုံးတာဝန်ခံ +၉၅(၀)၉ ၄၂၈၁၁၇၃၄၈

လစဉ်အစီရင်ခံစာဒေါင်းလော့ရယူရန် Chronology(Burmese)

တလအတွင်းသုံးသပ်ချက် အစီရင်ခံစာ ဒေါင်းလော့ရယူရန် Month in Review (Burmese)

လစဉ်သတင်းလွှာ ဒေါင်းလော့ရယူရန် Newsletter (Burmese)

လက်ကျန်နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားစာရင်း ဒေါင်းလော့ရယူရန် 99 remainging PP list burmese version Updated on Apr 30, 17

အမှုရင်ဆိုင်ဆဲ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများစာရင်း ဒေါင်းလော့ရယူရန် 206 facing trial list (Burmese) updated on Apr 30, 17 (Updated)

၆၆ (ဃ) အမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် စုစည်းထားသည့်စာရင်းများ ဒေါင်းလော့ရယူရန် 66 (D) total list(new) Updated