စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လတ်တလောဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသော အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ နေ့စဉ်ထုတ်ပြန်ချက် အကျဉ်းချုပ်
ရကျစှဲ ဖဖေောျဝါရီလ ၈ ရကျ၊ ၂၀၂၁ ခုနှဈ
စဈအာဏာသိမျးမှု ရှဈရကျမွောကျနေ့ဖွဈပွီး လူထုဆန်ဒထုတျဖောျမှု သုံးရကျမွောကျနေ့ဖွဈသော ဖဖေောျဝါရီလ ၈ ရကျနေ့တှငျ မွနျမာနိုငျငံတဝှမျးရှိ သနျးနှငျ့ခြီသောလူထုသညျ စဈအာဏာသိမျးမှုကို အရှိနျအဟုနျဖွငျ့ ဆနျ့ကငြျတှနျးလှနျခဲ့ ကွသညျ။ ယနေ့ဆန်ဒထုတျဖောျမှုတှငျ အစိုးရဝနျထမျးမြား၊ကြောငျးဆရာ၊ဆရာမမြား၊ ဆရာဝနျမြားစသညျ့ နိုငျငံ့ဝနျထမျးမြား သညျ Civil Disobedience Movement (CDM) တှငျ ပူးပေါငျးပါဝငျခဲ့ကွပွီး လူထုနှငျ့အတူ ရပျတညျကာ အတူတကှဆန်ဒထုတျဖောျခဲ့ကွသညျ။ ထို့ပွငျ ရနျကုနျမွို့တှငျးဆန်ဒထုတျဖောျမှုကို ၈၈ ငွိမျးခမြျးရေး နှငျ့ ပှငျ့လငျး လူ့အဖှဲ့အစညျးမှ ၈၈ မြိုးဆကျကြောငျးသား ခေါငျးဆောငျ မနီလာသိနျးမှ လာရောကျခဲ့ပွီး ဆန်ဒထုတျဖောျသူမြားနှငျ့အတူ ရပျတညျကွောငျး၊ CDM နညျးဖွငျ့ စဈအာဏာရှငျဆနျ့ကငြျရေးတှငျ ပါဝငျပေးသော ပွညျသူ့ဝနျထမျးမြားအားလုံး အခကျအခဲဖွဈလြှငျ ကူညီရနျအတှကျ “ပွညျသူမှ ပွညျသူသို့” အစီအစဉျဖွငျ့ ဆောငျရှကျနပွေီဖွဈကွောငျး ပွောကွား ခဲ့သညျ။ ဆန်ဒထုတျဖောျမှုမြားပွုလုပျခဲ့သော တိုငျးနှငျ့ပွညျနယျမြားအနကျမှ နပွေညျတောျ သပွကေုနျးအဝိုငျးတှငျ ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒထုတျဖောျနသေော လူထုအတှငျးသို့ ကွိုတငျသတိပေးမှုမရှိဘဲ မီးသတျပိုကျဖွငျ့ ဖွိုခှငျးခဲ့ခွငျးကွောငျ့ ဒဏျရာရသူ တခြို့ ရှိခဲ့သညျ။
ယနေ့ညနပေိုငျးတှငျ တပျမတောျထောကျခံသူမြားမှ စုရုံးလှညျ့လညျခဲ့ကွပွီး (stop) ကမျပိနျးဟူသော လကျငါးခြောငျးထောငျသညျ့ အသှငျသဏ်ဏာနျဖွငျ့လညျးကောငျး၊ စဈသီခငြျးမြားဖှငျ့၍လညျးကောငျး လှညျ့လညျခဲ့ကွသညျကို တှေ့မွငျရပါသညျ။ သို့ရာတှငျငွိမျးခမြျးစှာဆန်ဒထုတျဖောျနသေညျ့ ပွညျသူမြားမှ စညျးကမျးသဝေပျစှာဖွငျ့ တုနျ့ပွနျခဲ့ကွသဖွငျ့ မညျသညျ့အကွမျးဖကျမှုမြှမဖွဈပှားခဲ့ပဲ ငွိမျးခမြျးစှာ ပွီးဆုံးခဲ့ပါသညျ။
ထို့ပွငျ စဈတပျ၏ စီမံအုပျခြုပျမှုအောကျတှငျရှိနသေညျ့ “မွနျမာ့အသံနှငျ့ ရုပျမွငျသံကွား (MRTV) မှလညျး ဆန်ဒထုတျဖောျမှုမြားကို ထိရောကျ ဟနျ့တားမညျ့ ဆောငျရှကျခကြျမြားဖွငျ့ ဥပဒနှေငျ့အညီ အရေးယူဆောငျရှကျကွ ရပါမညျ”ဟု ယနေ့တှငျ ကွညော ခဲ့သညျ။ ထိုအခွငျးအရာသညျ ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒထုတျဖောျမှုမြားကို ဟနျ့တားသညျ့ အသှငျဆောငျနပွေီး ရပျတနျ့ခွငျးမရှိလြှငျ အကွမျးဖကျဖွိုခှငျးမညျ့ပုံဆောငျနပေါသညျ။ ထို့ကွောငျ့ ဆန်ဒထုတျဖောျသူမြား၏ ဘေးကငျး လုံခွုံရေးမှာ အလှနျအမငျး စိုးရိမျဖှယျရာအနအေထားဖွဈသညျ။
၎င်းငျးပွငျ တိုငျးနှငျ့ပွညျနယျမြားတှငျ ည (၈) နာရီအခြိနျမှ နံနကျ (၄) နာရီအခြိနျအတှငျး ညမထှကျရအမိနျ့ ပုဒျမ (၁၄၄) ထုတျပွနျထားပွီး နှငျ့ လူ ၅ ဦး သို့မဟုတျ လူ ၅ ဦး ထကျပိုမစုရ အမိနျ့ကို မွို့နယျ အထှထှေအေုပျခြုပျရေးဦးစီးဌာနမြားမှ မွို့နယျအထှထှေအေုပျခြုပျရေးမှူးမြားသညျ သကျဆိုငျရာမွို့နယျအလိုကျလကျမှတျရေးထိုး၍ ဖဖေောျဝါရီလ ၈ ရကျနေ့ ရကျစှဲဖွငျ့ ထုတျပွနျကွညောခဲ့သညျ။ ပုဒျမ ၁၄၄ သညျ နှဈနှဈထိ ထောငျဒဏျ တဈမြိုးမြိုးဖွဈစေ၊ ငှဒေဏျဖွဈစေ၊ ဒဏျ နှဈရပျလုံးဖွဈစေ ခမြှတျနိုငျသညျ။
ပွညျထောငျစုလှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီသညျ ရှေးကောကျခံအစိုးရထံမှ အဓမ်မအာဏာသိမျးမှုအပါအဝငျ လတျတလောဖွဈပေါျလကြျရှိသော နိုငျငံရေး အခွအေနနှေငျ့ပတျသကျ၍ ဖဖေောျဝါရီလ ၈ ရကျနေ့ရကျစှဲဖွငျ့ ကွညောခကြျ တဈစောငျကို ထုတျပွနျခဲ့သညျ။ ဥပဒမေဲ့အာဏာသိမျးမှုသညျ တပျမတောျခေါငျးဆောငျအခြို့၏ ပုဂ်ဂိုလျရေး အကြိုးစီးပှား သကျသကျဖွငျ့ ပွုလုပျခဲ့သညျကို မီးမောငျးထိုးပွလြှကျရှိသညျ၊ ဥပဒမေဲ့အာဏာသိမျးယူ၍ ပွညျထောငျစုအစိုးရကို ဖကြျသိမျးရနျ အားထုတျမှုသညျ ပွညျထောငျစုအစိုးရကို ဆနျ့ကငြျကြူးလှနျသော ရာဇဝတျမွောကျသညျ့လုပျရပျသာ ဖွဈသညျဟု ဖောျပွထားသညျ။
ဖမျးဆီး၊တရားစှဲဆိုမှုမြားအနဖွေငျ့ ဖဖေောျဝါရီလ ၈ ရကျနေ့တှငျ စဈကိုငျးတိုငျးဒသေကွီးဝနျကွီးခြုပျ ဒေါကျတာမွငျ့နိုငျ သညျ ဆန်ဒထုတျဖောျသူမြားကို ဖုနျးဖွငျ့ မိနျ့ခှနျးစကားပွောကွားခဲ့သဖွငျ့ စဈတပျမှ လကျကိုငျဖုနျးကို သိမျးဆညျးကာ ဖမျးဆီး ခေါျဆောငျသှားခဲ့သညျ။ ၎င်းငျးပွငျ ကရငျပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ ဒေါျနနျးခငျထှေးမွငျ့ကိုလညျး နအေိမျအကယြျခြုပျခြ ထားသညျ့ နအေိမျမှ ပွနျလညျ ဖမျးဆီးခေါျဆောငျသှားခဲ့ကွောငျး သိရှိရသညျ။
ထိုမြှမက ဖဖေောျဝါရီလ ရ ရကျနေ့တှငျ ၈၈ ငွိမျးခမြျးရေးနှငျ့ပှငျ့လငျးလူ့အဖှဲ့အစညျးမှ ၈၈ မြိုးဆကျကြောငျးသား ခေါငျးဆောငျ ဦးမငျးကိုနိုငျအား ကားဖွငျ့ ပို့ဆောငျ ကူညီပေးခဲ့ကွသညျ့ ဦးကြောျစှာမိုး၊ ဦးထှနျးလှငျစိုး၊ မကသေီ၊ မသငျးသငျးခိုငျ၊ မမိုးတို့ငါးဦးသညျ ဖမျးဆီး ခေါျဆောငျသှားခွငျးခံခဲ့ရပွီး ယနေ့နံနကျပိုငျးတှငျ ပွနျလညျ လှတျမွောကျလာ ခဲ့သညျ။
သို့ဖွဈ၍ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့မှ ယနေ့အခြိနျထိ စုစုပေါငျး ဖမျးဆီး၊ထိနျးသိမျးခွငျးခံထားရသူ (၁၇0) ဦးထိရှိခဲ့ပွီဖွဈပွီး၊ ၎င်းငျးတို့အနကျမှ (၂) ဦးသညျ ထောငျဒဏျ (၂) နှဈစီ ခမြှတျခွငျးခံထားရကာ (၁၈) ဦးမှာ ပွနျလညျ လှတျမွောကျလာခဲ့သညျ။ ထို့ကွောငျ့ လကျရှိအခြိနျတှငျ ထောငျဒဏျခမြှတျခွငျးခံထားရသူ (၂) ဦးအပါအဝငျ (၁၅၂) ဦး မှာ ဆကျလကျ ထိနျးသိမျးခံ နရေဆဲဖွဈသညျ။
နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောငျ့ရှောကျရေးအသငျး (AAPP) မှ လကျရှိအခွအေနမြေားကို နေ့စဉျ စောငျ့ကွညျ့ မှတျတမျးတငျသှားမညျဖွဈပွီး စဈအာဏာသိမျးမှုနှငျ့ပတျသကျ၍ ဖမျးဆီး၊တရားစှဲဆို၊ပွဈဒဏျခမြှတျခွငျးခံထားရသူမြား၏ စာရငျးကို နေ့စဉျထုတျပွနျသှားမညျဖွဈသညျ။
နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောငျ့ရှောကျရေးအသငျး (AAPP)
ဒေါငျးလော့လငျ့ရယူရနျ Total List (Last Updated on 8 Feb 21)